Nikon D5 en D500: eerste gedachten

Afgelopen nacht (5 Januari 2016) heeft Nikon op de Consumer Electronics Show in Las Vegas de D5 aangekondigd. Dat was geen verrassing omdat de ontwikkeling al bekend waren gemaakt. Bovendien introduceert Nikon met de regelmaat van de klok iedere 4 jaar een nieuw vlaggenschip en de D4 is in Januari 2012 aangekondigd. Ik laat de tussentijdse upgrade naar de D4s even buiten beschouwing.

Dit zijn mijn eerste gedachten over de D5. Niemand heeft deze camera's serieus kunnen testen. Die tests zullen er komen, maar tot die tijd kan er alleen gefilosofeerd worden op basis van specificaties.

Nikon D5

Nikon D5 voorzijde, copyright Nikon

Dit is een professionele machine, met name geschikt voor sportfotografen die hier hun boterham mee moeten verdienen. De verkoopadviesprijs zal op €6500,= liggen (introductieprijs € 7109,=), waarmee het voor de meeste amateurs geen overweging is. Het is zeker niet voor iedereen de meest geschikte camera. Los van de prijs is het de zwaarste Nikon ooit (1,4 kg). En de resolutie is met 20MP niet spectaculair; zelfs wat oudere (en goedkopere) camera's hebben een hogere resolutie. Ook is de ergonomie niet heel hoog, zoals bij alle professionele camera's. Ik weet niet waarom dat zo is, maar Nikon houdt vast aan een minder gebruikersvriendelijke interface op zijn professionele modellen.

Los van deze kritiek heeft Nikon de D5 volgestopt met een aantal redenen om deze camera voor een selecte groep gebruikers wel degelijk zeer interessant te maken. Deze zaken zijn:

• De sensor is uiteraard Full Frame en biedt nu onderdak aan 20,7 megapixels. Niet spectaculair veel, wel weer een stapje meer dan de 16 van de D4 of de 12 van de D3.
• Snelste camera ooit van Nikon. 12 beelden per seconde met behoud van Auto Exposure en Auto Focus (en 14 zonder AE/AF). Dat is sneller dan de D4s met 11 fps, de D4 met 10 en de D3/D3s met 9. Dat verschil is niet groot, maar het kan het verschil zijn tussen het winnende doelpunt in de WK-finale wel of niet registreren. 
• Bij die burstrate is het belangrijk dat de camera dat ook kan volhouden. Dat wil zeggen een flinke buffer, en dat zit prima: de buffer is 200 opnamen bij 14-bit uncrompessed RAW. De camera kan hiermee bijna 17 seconden op topsnelheid blijven werken voordat de buffer vol is. 
• Als de buffer vol is wordt de snelheid van de geheugenkaarten kritisch. Dat is hier ook dik in orde. Vreemd genoeg zal de D5 in twee varianten op de markt gebracht worden: met CF-kaarten en met het door verder niemand gebruikte XQD. Dit is sneller dan CF, maar CFast was logischer geweest.
• De processor is ook nieuw, het is nu een EXPEED5. Deze is kritisch om de datastroom (12 beelden per seconde van 20MP per stuk) aan te kunnen. 
• De Lichtmeter (RGB-sensor) is nieuw met 180k beeldpunten, een verdubbeling t.o.v. de D4s. Dit zijn zaken die moeilijk te vermarkten zijn, maar die wel het verschil maken bij deze camera. 
• 153 scherpstelpunten (waarvan 99 van het betere cross type, waarvan 15 die op f/8-objectieven nog functioneren), hoewel er maar 55 zelf geselecteerd kunnen worden. Dit kan als een tekortkoming gezien worden, maar het lijkt mij handiger dan door alle scherpstelpunten heen moeten.
• De autofocus kan bij zeer weinig licht contrast waarnemen, nl. bij -4 EV. Dit is een stevige verbetering t.o.v. de -2 EV van de D4s. Ideaal bij het vastleggen van sporters/dieren in omstandigheden met weinig licht.
• De Autofocus wordt nu door een eigen processor aangestuurd, wat tot hogere snelheid en precisie moet leiden.
• ISO is nu instelbaar tussen 100 en 102.400. Deze is echter uit te breiden naar 50 (Lo1) en 3.276.800 (Hi5). Ik kan me  niet voorstellen dat ISO 3 miljoen bruikbare beelden oplevert (bij de D4s was ISO 400-duizend niet bruikbaar), maar daar gaat het niet om. Het punt is dat de ruisprestaties met iedere generatie beter worden, en ik verwacht dat de D5 bij ISO 12800 nog vrijwel ruisvrije beelden maakt. Dit moeten we afwachten. De krankzinnige ISO-waarden van in de miljoenen kunnen wellicht toch een toepassing vinden op het gebied van beveiliging of spionage, of dieren in de nacht. Nachtkijkers zijn bijna overbodig op deze manier en de D5 laat de kleuren dan ook nog in tact.
• Video mogelijkheden zijn nu inclusief 4k (3840x2160 pixels). Wat ik een mooie mogelijkheid vind is dat er foto's gemaakt kunnen worden tijdens het filmen. Dit gebeurd in de resolutie van het filmen, dus in 3840x2160 in het geval van 4K en 1920x1080 bij HD.
• Update 7 januari 2016: er is bekend geworden dat er in 4K niet langer dan 3 minuten opgenomen kan worden. 3! Dat is belachelijk kort. Daarmee is het filmen in 4K niet meer serieus te nemen op deze camera. En er zijn al concurrenten die opnemen in 4K hebben geïntroduceerd met een normale tijdsduur. 
• Een verbeterd LCD-scherm aan de achterzijde. Deze heeft niet minder dan 2,3 miljoen pixels, een grote stap voorwaarts t.ov. de D4/D4s met 921k of de D810 met 1,2M. Meer verrassend dan meer beeldpunten is dat dit scherm een touchscreen is.
• Snapbridge. Dit is nieuw en maakt het mogelijk om via bluetooth en WiFi de camera te linken met andere apparaten. 
• En verder de gebruikelijke zaken voor Nikon's professionele body's: gebouwd als een tank, degelijk en betrouwbaar, afdichtingen tegen stof en vocht, sluiter getest tot 400.000 kliks, groot zoekerbeeld, sluitertijd tot 1/8000e sec., accuduur tot ruim 3700 opnamen op 1 lading, enz.

Nikon D5 achterzijde, copyright Nikon

Een nieuw vlaggenschip, een nieuwe mijlpaal voor Nikon. Het wachten is op de verwachte aankondiging van Canon met de 1D-X mark II, maar ik voorspel dat die hier in de buurt zal liggen.

Professionals die dit nodig hebben (sport, paparazzi, sommige vormen van wildlife) kunnen er met een gerust hart een bestellen. De restwaarde is aanzienlijk, zo wordt de 4 jaar oude D4 nu nog voor rond de 3000€ tweedehands te koop aangeboden.

Voor andere fotografen is de D800/810 een logischere keuze. Deze heeft niet het krachtige nieuwe AF-systeem en de snelheid ligt een stuk lager, maar met 36 megapixels is dit de beste keuze voor landschappen en studiowerk.

En natuurlijk zijn de D750 en D610 ook prima. De D5 zal echter voorlopig voor Nikon het beste van het beste zijn, en het is leuk om te kijken wat er mogelijk is. Maar het is voor de meesten niet haalbaar.

Of toch wel?

Tegelijk met de D5 introduceerde Nikon namelijk de D500. Een crop (DX) variant van de D5.

Nikon D500

Nikon D500, copyright Nikon

Dit was een volslagen verrassing. Nikon heeft een prachtige serie high-end DX-body's: de D100, D200 en D300 en nog een upgrade naar de D300s (toevoeging video in juli 2009), maar toen stopte het voor 6,5 jaar. Het had er alle schijn van dat Nikon dit segment had verlaten en dat het hoogst haalbare een D7200 zou zijn. Dat is een prima camera, maar niet echt geschikt voor sport. Daarvoor is 10 beelden per seconde of meer nodig, zoals Canon wel biedt met de 7D mark II. De D400 is overgeslagen maar nu is er dan toch een waardige voortzetting van de serie.

De bespreking van de D500 kan een stuk korter dan die van de D5, want in essentie is het dezelfde camera, maar dan met een crop sensor. Wie het stuk hierboven heeft gelezen, kan toe met de volgende verschillen:

• maximaal 10 beelden per seconde i.p.v. 12 bij de D5.
• ISO tot 51.200 i.p.v. 102.400, en 1.638.400 i.p.v. 3.276.800 in Hi5. Dat scheelt 1 stop.
• Sensor heeft 20,5 megapixels, vergelijkbaar met de 20,7 van de D5.
• Body heeft een andere vorm wat schieten in portretstand wat lastiger maakt. Als dat belangrijk is dan kan het met een batterygrip opgelost worden. Voordeel is dat de body hierdoor een stuk lichter is, nl. 760 gram i.p.v. 1,4 kg.
• Vanzelfsprekend biedt de zogenaamde cropfactor bij bepaalde vormen van fotografie (zoals wildlife) een voordeel: een 300 mm objectief lijkt plotseling een 450 mm objectief. Bovendien kunnen hierdoor ook lichtere DX-objectieven gebruikt worden. 
• Een SD en een XQD-geheugenkaart.
• Een kantelbaar touchscreen. Zelfde scherm als de D5, maar nu kantelbaar. Dit kan zeer handig zijn bij afwijkende camerastandpunten, met name vlak boven de grond.
• Geheugenbuffer voor 79 beelden i.p.v. 200. Genoeg voor een kleine 8 seconden.
• Gelukkig kan de D500, in tegenstelling tot grote broer D5, wel een behoorlijke tijd in 4K filmen, nl. 29 minuten en 59 seconden maximaal.
• Marktadviesprijs € 1999,= (introductieprijs € 2369,=).

Hiermee is dit de beste Nikon camera voor sport in deze prijsklasse. En niet alleen voor sport: ik kan me levendig voorstellen dat veel vogel- en wildlifefotografen heel enthousiast worden van de nieuwe autofocus en lichtgevoeligheid, alsmede de ongetwijfeld veel betere ruisprestaties bij hoge ISO-waarden. En voor deze groep mensen geldt dat de crop factor een groot voordeel oplevert: meer bereik met dezelfde lens. Net nu deze groep massaal aan het overstappen was op full frame body's om te kunnen profiteren van de veel betere ruisprestaties is dat nu niet meer nodig. Neem de D500 in plaats van een D610/750 en profiteer van de betere prestaties op het gebied van ruis en scherpstelling en de hogere snelheid.

Is deze camera veel beter dan de D7200, die voor ongeveer de helft van het geld verkrijgbaar is? Dat hangt af van de vorm van fotografie. Een mogelijke bestemming zal de professional zijn die naast zijn nieuwe D5 deze D500 als backup zal gebruiken. 

Ik ben benieuwd naar de testen van DxO Mark en DP Review de komende maanden. 

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug