dinsdag 8 januari 2013

Bijzondere Nikon objectieven

Objectieven/lenzen zijn er in vele soorten en maten. Neem ik de extremen in het huidige aanbod dan zit alles tussen 14 mm en 800 mm, en in lichtsterkte/diafragma vanaf f/1.4. Er zijn in het verleden echter lenzen gefabriceerd die wat aparter zijn. De meeste van deze uitzonderlijke staaltjes vakmanschap zijn niet of nauwelijks verkrijgbaar. Alleen op veilingen, soms op e-Bay. En neem dan veel geld mee, heel veel. Maar, kijken mag!

Nikkor 300 mm f/2 ED-IF

441 stuks van geproduceerd, inclusief het prototype, tussen 1983 en 1985.
Samen met de Nikon TC-201 werkt dit objectief als een 600 mm f/4, naar verluidt zelfs scherper dan de 600 mm f/4-lens zelf! Maar op 300 mm is dit monster onovertroffen.
Gewicht: 7.5 kg!

Heel bijzonder, maar in 2004 heeft Nikon op verzoek er nog 20 geproduceerd, om de eenvoudige reden dat er vraag is naar een dergelijke lens en er niets op de markt was/is, dat in de buurt komt.

supersnelle 300 mm lens Nikon

Hier afgebeeld is een gedeeltelijk witte versie, maar sommige zijn grijs. 
Ze zijn allemaal herkenbaar aan dit plaatje:



58 mm f/1.2 NOCT-Nikkor

Een speciaal voor nachtfotografie ontworpen lens. Een van de grote problemen 's nachts is 'coma flare'. Deze lelijke vertekening in het beeld treedt op als het gebrek aan licht opgelost wordt door het diafragma helemaal open te zetten. Vooral rond lichtbronnen is het zichtbaar. Deze lens is speciaal ontworpen om dat probleem op te lossen en kan dus helemaal open prima gebruikt worden.

Foto geleend van Ken Rockwell.

Rond de 3000 dollar werd deze lens de laatste jaren tweedehands te koop aangeboden, veel meer dan wat hij ooit gekost heeft. Wel vraag, geen aanbod. Nikon lijkt dit opgepikt te hebben en er is recent een patent ingediend voor een 58 mm f/1.2 door Nikon. Zou er dan binnenkort een opvolger komen? Wordt die nog beter dan deze legende?

F/0.95 of beter?

Zo'n f/1.2 lens voor nachtfotografie is super, maar wat als het niet genoeg is? Voor zover ik heb kunnen achterhalen heeft Nikon ooit een prototype van een lens met f/1 gemaakt. Deze is daarmee even lichtsterk als het menselijk oog. Deze is nooit op de markt verschenen. Canon heeft wel een f/1 lens, de 50 mm f/1.0L. Maar dat is niet de snelste lens die verkrijgbaar is, dat is deze:

Leica Noctilux-M 50mm f/0.95 objectief.

Omdat het diafragma groter is dan f/1 (lager f-getal) is het hiermee mogelijk een in het donker te kijken: de camera neemt in donkere situaties meer waar dan het oog. Maar denk vooral aan het maken van geslaagde foto's in bijna donkere omstandigheden, zoals bijvoorbeeld bij kaarslicht. Of voor artistieke doeleinden een krankzinnig beperkte scherptediepte.

Het is echter niet de snelste lens ooit, dat is deze:

Zeiss Planar 50mm f/0.7

Jawel, f/0.7! Deze custom-built lens is door Stanley Kubrick gebruikt om de film Barry Lyndon mee op te nemen. Hij is 4* sneller/lichtsterker dan een f/1.4 lens, wat normaal gezien het snelst verkrijgbare is.

Nikon 6mm f/2.8 Fisheye 

Geproduceerd tussen 1969 en 1978, zijn er hiervan slechts 200 gemaakt, inclusief prototypes.
Deze lens geeft met 220 graden een kijkhoek die daarna nooit meer geĆ«venaard is door een ander objectief. Het beeld gaat door tot schuin achter de lens aan beide kanten. 

Nikon 6 mm f/2.8 Fisheye
Dit is het meest dichtbij 'ogen in je achterhoofd hebben' als je maar kunt komen.

Nikon 1200-1700 mm f/5.6-8 P IF-ED


Tussen 1988 en 1998 heeft Nikon slechts 15 van deze monsters verkocht. Ze werkten uitstekend, maar waren zeer duur en erg onhandig:

2000 mm

Nikon heeft voor andere doeleinden ooit een 2000 mm (brandspuntsafstand van 2 meter!) lens op de markt gebracht, met een diafragma f/11. Gefixeerd, want het is eigenlijk geen lens zoals de andere, maar een spiegel, met de werking als een telescoop.

Nikkon 2000 mm f/11

Dit soort spiegellenzen zijn veel eenvoudiger te maken dan normale objectieven. Toch is dit monster redelijk zeldzaam. 500 mm spiegellenzen zijn wel relatief goedkoop te vinden, maar ik zou die alleen gebruiken voor niet bewegende onderwerpen.

Nikon 105 mm UV-lens

Dit is een lens voor een specifieke doelgroep. Wie wil er met UltraViolet licht werken?
PF10545MF-UV
Nikon 105 mm UV lens

Dit objectief is speciaal ontworpen voor toepassingen met UV en IR (Infra Rood) licht. Denk aan politiediensten die het in kunnen zetten bij speciale opsporingsmethoden (CSI), maar heeft ook chemische en biomedische toepassingen. Daarnaast zijn er enthousiastelingen die de artistieke mogelijkheden hiervan inzien. Gemaakt vanaf 1984, update in 2005 en nog steeds te koop. Niet bij de lokale fotozaak.

Bedankt voor het lezen.

Robert van Brug

2 opmerkingen:

  1. Well Robert, I'm not really happy to see some well known lens photos belonging to other people copied here without their permission/credit...

    Avoub UV photography (incl. the use of the mentioned UV-Nikkor 105mm), more is at my BLOG www.uvir.eu

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Hello Klaus,

    I am happy to mention the credits, but you can find these pictures everywhere on the internet, and not who is the owner. My apologies to all owners, let me know if a shot I used is yours and I will mention you.

    Rgds, Robert

    BeantwoordenVerwijderen